Zbigniew Libera
The Doll You Love to Undress
The Doll You Love to Undress Zbigniewa Libery to dwie lalki do złudzenia przypominające produkowane seryjnie zabawki, zapakowane w kartonowe pudełka z przezroczystą folią umożliwiającą ich oglądanie. Od zwyczajnych lalek odróżniają je uwidocznione organy wewnętrzne, doczepione do ich nagich rozciętych ciał. Praca ta była prezentowana jako jeden z elementów wystawy Urządzenia korekcyjne, prezentowanej w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w 1996 roku. Lalki postrzega Libera jako narzędzia socjalizacji, służące wdrażaniu dziewczynek do zachowań i ról przypisanych ich płci.
Nagie lalki mogą też odnosić się do innych kontekstów kulturowych i społecznych. Na przykład do słynnego obrazu Rembrandta Lekcja anatomii doktora Tulpa, w którym męskie grono obserwatorów uczestniczy w sekcji zwłok. Jak u Rembrandta, tak i u Libery obserwatorzy są raczej ciekawskimi podglądaczami, niż fachowcami dokonującymi naukowych badań anatomicznych. Tytuł pracy sugeruje przedmiotowe traktowanie kobiet, jakby były przeznaczone do obserwowania ich cech płciowych i zabawy w rozbieranie. Lalki Libery pokazują absurdalne rozszerzenie tego rozbierania aż po zaglądanie do wnętrza ich ciał.
Zbigniew Libera jest uznawany za prekursora i jednego z najwybitniejszych przedstawicieli sztuki krytycznej. Posługuje się wieloma technikami artystycznymi, do których można zaliczyć film, fotografię, rzeźbę, obiekt, wideo instalacje czy performans. Choć nie ukończył żadnej uczelni artystycznej, już w połowie lat 80. XX w. stał się rozpoznawalną postacią w sztuce współczesnej. Interesują go związki między ciałem a systemami władzy i narzędziami stosowanymi do kontroli jednostek; bada mechanizmy manipulowania znaczeniami obrazów przez popularne media. W swoich pracach ujawnia, że sposób naszego postrzegania świata kształtują uwewnętrznione, więc często niedostrzegalne, dominujące dyskursy współczesności. Jego prace mają krytyczny, przewrotny i zaskakujący charakter.