Robert Rumas
Las Vegas – niewalaszka
Praca Roberta Rumasa Las Vegas – niewalaszka, która znajduje się w Kolekcji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski jest jedną z czterech wersji pracy Madonna Las Vegas.
Proces tworzenia rzeźby z Kolekcji został zainicjowany w 1996 roku, w okresie, gdy Rumas tworzył w idiomie sztuki krytycznej. Ważnym tematem jego sztuki w latach 90. była banalizacja i ideologizacja religii katolickiej, jej wyjałowienie z treści duchowych. W serii prac Madonny Las Vegas (1994—1999), na które składały się różnej wielkości figury Matki Boskiej płaczącej monetami, artysta krytykował komercjalizację religii, rynek dewocjonaliów, uwikłanie spraw wiary w machinę polityczno-ekonomiczną.
Madonna Las Vegas przedstawia popularną figurę Matki Boskiej Niepokalanej, której cześć jest oddawana głównie poprzez obrzucanie jej monetami. Artysta wykonał odlew z żywicy epoksydowej na wzór masowo produkowanych figur ze sklepów z dewocjonaliami i poddał go stylizacji, mocując na powierzchni monety. W pracy Najświętsza Panienka płacze łzami wykonanymi z zatopionych w przezroczystej żywicy monet. Złote krążki spływają po jej szatach i twarzy, zdobiąc Madonnę stojącą na złocistej, kulistej podstawie, wykonanej m.in. z jednogroszowych monet. Praca obnaża blichtr i płytkość religijnego języka obrazów, pokazuje degradację religijnego symbolu. Tytuł rzeźby sugeruje postawienie w jednym szeregu kiczu religijnego i kiczu stolicy rozrywki, a także, szerzej, wskazuje na biznes i reklamę pod płaszczykiem kultu religijnego. Krytykując finansowe interesy Kościoła, Rumas nawiązuje m.in. do tradycji Reformacji, konfliktu od wieków toczącego się w świecie chrześcijańskim.
Robert Rumas jest rzeźbiarzem, twórcą obiektów, instalacji, interwencji, fotografii, kuratorem, autorem aranżacji wystaw, scenografem teatralnym. W latach 1987—1991 studiował na Wydziale Malarstwa PWSSP w Gdańsku. Jako kurator i scenograf wystaw współpracował z galerią Wyspa w Gdańsku, Państwową Galerią Sztuki w Sopocie, Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku, Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku, Muzeum Narodowym w Warszawie, Zachętą – Narodową Galerią Sztuki.
Rumas jest zaliczany do przedstawicieli sztuki krytycznej. We wczesnych pracach podejmował problem współczesnej tożsamości polskiego społeczeństwa, opartej na tradycyjnej roli religii i Kościoła katolickiego oraz innych elementach budujących polską mitologię, takich jak patriotyzm czy wątki narodowościowe. Interesowała go problematyka społeczeństwa jako obiektu manipulacji w kontekście pojęć dotyczących religii, narodu czy rasy. Jego późniejsza twórczość ma mocny związek z kodami społecznymi, stereotypami i fetyszami kultury masowej, władającymi zbiorową wyobraźnią. Tematem swych prac wielokrotnie czynił przestrzeń publiczną na styku z prywatną, gdzie obie rzeczywistości nakładają się na siebie i przenikają, tworząc nieustanne zmieniającą się strefę wspólną. Od 1998 roku pracował nad projektem interwencji w społeczną tkankę miejskiej aglomeracji Manewry miejskie, realizowanym w wielu miastach w Polsce i za granicą (do 2004). W 2009 wspólnie z Danielem Muzyczukiem zorganizował wystawę Poszliśmy do Croatan, która w niekonwencjonalny sposób poruszała problem wykluczenia. Inny projekt Rumasa, Alokacja (2007), odnosił się do przemieszczenia kapitału i siły roboczej w kontekście krajobrazu kraju postkomunistycznego, a konkretnie polskiej wsi popegeerowskiej. W 2006 wykonał pierwszą pracę scenograficzną do spektaklu Kiedy przyjdą podpalić dom, to się nie zdziw Pawła Demirskiego. Później związał się z teatrem, współpracując m.in. z Michałem Zadarą, Agnieszką Błońską i Martą Górnicką.