Płaszczyzna dyskusji | Ko–lekcja wyborów

Jerzy Fedrowicz był zainteresowany sztuką pojęciową, stworzył wiele prac, których realizacja ograniczała się do samej koncepcji. Jedną z nich była Płaszczyzna dyskusji, która została zaprezentowana w 1971 roku jako koncepcja i obraz ukazujący ją w formie uproszonego przedstawienia malarskiego. W 1999 w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w ramach wystawy Refleksja konceptualna w sztuce polskiej 1965–1975 artysta zrealizował ten projekt, tworząc realny obiekt.   

Płaszczyzna dyskusji jest jednym z Psychourządzeń, nad którymi Fedorowicz pracował od lat 70. XX wieku. Prace z tego cyklu odnosiły się zarówno do zagadnień jednostkowej psychiki, jak i struktur społecznych. Wynikały z poczucia przeciążenia współczesnego człowieka następstwami szybkiego rozwoju cywilizacyjnego, prowadzącego do chaosu informacyjnego, ale też świadomości upowszechniania się różnych socjotechnik, używanych przez podmioty rynkowe i polityczne.

Płaszczyzna dyskusji to zawieszona poziomo na wysokości 110 cm kwadratowa rama, wykreślona światłem neonowym, wewnątrz której znajdują się różnej wielkości świetliste koła. Wyznaczają one miejsca dla uczestniczących w dyskusji osób. Zamiarem jest stworzenie im wszystkim – niezależnie od ich cech fizycznych i dyspozycji intelektualnych – równych warunków wypowiedzi w ramach jednej płaszczyzny. Praca ma oczywiście ironiczną wymowę. Dążąc jakoby do ułatwienia przebiegu wyobrażonej dyskusji i jej optymalizacji, zmusza jej ewentualnych uczestników do przyjmowania niewygodnych póz, a świetlne kręgi przypominają elektroniczne obroże na szyje. Zatem to psychourządzenie staje się przede wszystkim narzędziem dyscyplinowania i opresji.

Artysta, świadom wielu uwarunkowań komunikacji międzyludzkiej w przestrzeniach publicznych czy  prywatnych, ukazuje, jak planowane odgórnie socjotechniki czy cybernetyczne modele niweczą w rezultacie możliwość twórczej dyskusji.